Spatader in de balzak

Een spatader in de balzak (scrotum) wordt een varicocèle genoemd. In de balzak bevinden zich meerdere aders die bloed afvoeren van de testikel naar de buik. Terugstromen van bloed wordt voorkomen door klepjes in de aders. Spataders zijn uitgezette aders, waarbij deze kleppen niet goed functioneren. Dit wordt meestal veroorzaakt door drukverhoging in de bovenliggende aders.

De varicocèle bevindt zich meestal links in de balzak. Dit komt doordat de linkerader een vrij lang verloop heeft en uitmondt in de linker nierader. Drukverhoging in deze nierader kan het gevolg zijn van uitwendige druk op de ader door de grote lichaamsslagader (aorta) en een grote darmslagader. Hierdoor stroomt het bloed terug naar de testikel en veroorzaakt een temperatuurverhoging en een verminderde afvoer van afvalstoffen uit de testikel. Deze omstandigheden zijn nadelig voor uw spermaproductie en kunnen ook een kleinere testikel tot gevolg hebben. Soms wordt een varicocèle behandeld uit voorzorg bij jonge volwassenen om een vruchtbaarheidsstoornis later te voorkomen, met name als de testikel in grootte afneemt. Een enkele keer is een varicocèle de oorzaak van pijnklachten in de balzak.

Een varicocèle wordt gevonden bij tien procent van de mannen.B ij verminderd vruchtbare mannen wordt de aandoening bij dertig procent gevonden. Het blijkt dat behandeling van de varicocèle van invloed is op de kwaliteit van het sperma. Of dit ook tot meer zwangerschappen leidt, is nog de vraag. Hiervoor is verder onderzoek nodig. Voorlopig is onduidelijk of de behandeling van de varicocèle de kans op zwangerschap verhoogt.

De behandeling

Een varicocèle kan worden behandeld door een embolisatie of een operatie. Beide behandelingen hebben voor- en nadelen:

Embolisatie
Een embolisatie wordt verricht via een katheter (een dun kunststof slangetje) die in de lies worden ingebracht tot in de ader. De ader wordt afgesloten door kunststofmateriaal. Bij een embolisatie hoeft u niet onder narcose en is de herstelperiode kort. Nadelen van embolisatie zijn de lange duur van de ingreep (lang stil liggen) en de kans dat de ingreep mislukt, zodat alsnog een operatie nodig is. Na de embolisatie moet u enkele uren in het ziekenhuis blijven in verband met het risico op nabloeding in de lies.

Varicocèle-operatie
De operatie van de varicocèle vindt plaats onder algehele narcose of een ruggeprikverdoving. Het is een kortdurende ingreep, waar bij net boven de lies, in de buik, de ader wordt opgezocht en afgebonden. De ingreep kan meestal in dagbehandeling plaats vinden. Uw herstel na de operatie bedraagt ongeveer een week. De resultaten van de operatie zijn goed: de kans op een terugkerende varicocèle na de ingreep is ongeveer vijf procent.

Nazorg

De eerste week na de operatie is het verstandig geen zware inspanning te leveren omdat dit de wondgenezing kan verstoren. Lichte bezigheden kunnen wel worden uitgevoerd. Enige pijn aan de wond kunt u meestal met een eenvoudige pijnstiller (zoals Paracetamol) bestrijden. Een tot twee weken na de operatie wordt de wond gecontroleerd op de polikliniek en worden de hechtingen verwijderd. Een varicocèle kan, zoals gezegd, een verminderde testikelfunctie veroorzaken. Gevolg hiervan is een verminderde vruchtbaarheid. Na behandeling van de varicocèle herstelt de functie van de testikel zich geheel of gedeeltelijk en wordt verdere achter uitgang voorkomen. Het herstel van de testikelfunctie is pas drie tot zes maanden na de operatie merkbaar. Eerdere spermacontroles zijn niet zinvol. Na zes maanden vindt een spermacontrole plaats. De uitslag van dit onder zoek bepaalt of wachten zinvol is, of dat het beter is een moderne voortplantingstechniek, zoals inseminatie of reageerbuisbevruchting toe te passen. Bij 35 procent van de paren treedt zwangerschap op binnen het eerste jaar na de ingreep.

Mogelijke complicaties

De belangrijkste complicatie is de kans op een vochtophoping rondom de testikel in de balzak (hydrocèle). Deze bijwerking wordt bij ongeveer zeven procent van de geopereerde patiënten gevonden. Soms moet dit behandeld worden met een kleine operatie aan de balzak. Zoals bij iedere operatie kunnen bij een varicocèle-operatie bloedingen en wond-infecties voorkomen.

Als u door ziekte of een andere reden niet op de afspraak kunt komen, neem dan zo snel mogelijk contact op met de polikliniek urologie. In uw plaats kan dan een andere patiënt worden geholpen.

Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u contact opnemen met de polikliniek waar u onder behandeling bent: