Een poortkatheter, PAC of Port-A-Cath® is een systeem om medicatie voor een langere tijd toe te dienen. Het bestaat uit een reservoir waaraan een buisje (katheter) vast zit. We brengen de katheter onder uw huid in, in een grote ader. We doen deze ingreep vaak samen met een andere operatie

Wat is het doel?

Voor het behandelen van uw ziekte krijgt u regelmatig medicijnen via een infuus. Bij het inbrengen van het infuus prikken we uw bloedvaten vaak aan. Het kan ook zo zijn dat we uw bloedvaten aanprikken voor bloedafname.

Door het regelmatig aanprikken, kunnen uw bloedvaten beschadigen. We brengen een poortkatheter in om deze beschadiging en andere irritaties te voorkomen. De poortkatheter is bedoeld om bloedafname en het toedienen van medicijnen voor een langere periode gemakkelijker te maken.

Voorbereiding

Tijdens het plaatsen bent u volledig onder narcose (anesthesie). Daarom bezoekt u de anesthesioloog voor een preoperatie screening. Tijdens dit gesprek bespreken we met u hoe u zich moet voorbereiden.

Eten en drinken

Voor de operatie is het belangrijk dat u nuchter bent. Dat betekent dat u voor de operatie niet mag eten en drinken:

• 6 uur voor de operatie moet u stoppen met het eten van vast voedsel of het drinken van niet-heldere dranken. U mag dan nog wel heldere dranken drinken, zoals: water, sap zonder pulp, koffie of thee zonder melk, Preop®. U mag ook geen koolzuurhoudende dranken drinken.
• 2 uur voor de operatie mag u ook geen heldere dranken meer drinken.

Voor vrouwen (zwangerschap en borstvoeding)

Tijdens deze operatie gebruiken we röntgenonderzoek. Als (de kans bestaat dat) u zwanger bent, kunt u beter geen röntgenonderzoek doen. Bij twijfel kunt u de behandeling het beste binnen 10 dagen na de eerste dag van uw menstruatie doen. U kunt uw afspraak verzetten als dat nodig is.

Voor röntgenonderzoek is contrastmiddel met jodium nodig. Bij deze behandeling dienen we het contrastmiddel in de ader toe. Een heel kleine hoeveelheid van dit middel kan in de moedermelk komen. Het is belangrijk om te weten dat het maagdarmkanaal van de baby deze middelen niet opneemt. U kunt dus gewoon borstvoeding blijven geven. Wilt u extra veilig zijn, stop dan na de behandeling met contrastmiddel 24 uur met het geven van borstvoeding.

Verloop van de operatie

U krijgt een operatiejasje aan en een muts op. We brengen een infuus in voor het toedienen van vocht. Hierna brengt de anesthesist u in slaap. De chirurg brengt de katheter in via een ader onder het sleutelbeen. Het uiteinde van de katheter leidt naar een reservoir. Het reservoir hechten we aan de borstspier. Een tweede optie is om de poortkatheter aan te brengen in de arm.


Poortkatheter aan borstspier


Optie 2: poortkatheter aan arm

Alle onderdelen zitten na plaatsing volledig onder de huid. Na de operatie kunt u een bobbel voelen waar het reservoir zit. U kunt ook een klein sneetje zien. Ook is er een hechting te zien op de plek waar het bloedvat is aangeprikt. Tijdens de operatie spuit de chirurg wat heparine (bloedverdunner) in het reservoir zodat de poortkatheter niet verstopt kan raken. Dit heet het heparineslot.

Duur van de operatie

De ingreep duurt ongeveer 30 tot 60 minuten.

Na de operatie

Na de operatie maken we een röntgenfoto om te controleren of de poortkatheter goed zit. Het gebied rond de poortkatheter kan nog wat gevoelig zijn. Als u in het ziekenhuis bent opgenomen gaat u na de operatie weer terug naar uw patiëntenkamer. Bent u niet opgenomen, dan bent u klaar en mag u naar huis gaan.

Thuis

• Na een week mogen de hechtingen eruit. Dit kan bij uw afspraak op het behandelcentrum of de verpleegafdeling gedaan worden.
• Doe de eerste 24 uur rustig aan en ga niet sporten.
• Douchen mag. Houdt de operatiewond wel droog als de hechtingen er nog in zitten.
• Met een poortkatheter mag u werken, sporten en zwemmen (na verwijdering van de hechtingen).
• U kunt zonder problemen door een metaaldetector.
• Het systeem wordt wereldwijd gebruikt. Ook in het buitenland is de kans groot dat ziekenhuispersoneel ervaring heeft met het gebruik.

Bijwerkingen en complicaties

Zoals bij elke operatie, kan het zijn dat het iets anders verloopt of dat er complicaties optreden. Bij plaatsing van een poortkatheter kunnen de volgende complicaties optreden:

• Wondontsteking, dit herkent u aan roodheid, zwelling, pijn en eventueel koorts.
• Nabloeding, er ontstaat een bloeduitstorting rond het reservoir. Dit herkent u aan een blauwe plek en mogelijk een zwelling bij het reservoir.
• Klaplong (pneumothorax), dit herkent u aan een kriebelhoest, pijn en benauwdheid.

Wanneer contact opnemen

Als u één van de volgende klachten heeft, neem dan contact op met het ziekenhuis:

• Koorts en/of koude rillingen.
• Tekenen van infectie rond de plaats van het reservoir.
• Pijn bij het inspuiten vocht (tijdens verzorging of toediening)
• Kortademigheid, hoesten, pijn ter hoogte van de borstkas.

Contact

• Polikliniek chirurgie (010) 704 0566 - van 8:00 – 16:30 uur.
  Vraag naar de assistent van de chirurgie.
• Algemeen nummer Erasmus MC (010) 704 0 704 - buiten bovengenoemde tijden.
  Vraag naar de dienstdoende assistent chirurgie.