Latexallergie

Wat is latexallergie?

Latex is het plantensap van de rubberboom. Het bevat veel eiwitdeeltjes. Sommige van die deeltjes kunnen een allergie veroorzaken. Rubber bestaat grofweg uit latexsap en industrieel toegevoegde chemicaliën. Wanneer mensen last hebben van rubberen producten, dan is er vaak sprake van irritatie en niet van een echte allergie. Latexallergie (rubberallergie) komt slechts zelden voor. Irritatie komt relatief vaak voor.

• Een type I allergie kan leiden tot galbulten, zwellingen, neusklachten en astma. Heel soms leidt het tot levensbedreigende reacties (anafylaxie of anafylactische reactie). Het komt bijna uitsluitend voor bij mensen die zeer vaak met producten van rubber in aanraking komen. Bijvoorbeeld medewerkers uit de gezondheidszorg die vaak handschoenen dragen tijdens hun werk. Of mensen die heel vaak een operatie hebben moeten ondergaan, zoals kinderen met spina bifida.
• Een type IV allergie komt vrijwel uitsluitend voor bij arbeiders in de autobandenindustrie. Het veroorzaakt vooral chronisch handeczeem. U vindt hier een beschrijving van de twee soorten allergie, de onderzoeken waarmee wij deze typen kunnen aantonen en de gevolgen voor patiënten met een van deze vormen van allergie.

Type I Allergie

Bij dit directe type allergie staan allergische (IgE) antistoffen centraal. Dit zijn eiwitten die het lichaam maakt en die gericht zijn tegen bepaalde natuurlijk voorkomende stoffen, in dit geval tegen eiwitten van het latexsap. Bij inademing van latexdeeltjes (vooral bij gepoederde handschoenen) of bij contact met het slijmvlies (operaties, tandarts) kunnen de volgende klachten ontstaan:

• niezen, loopneus, verstopte neus, jeuk in de neus;
• tranen, jeukende en/of rode ogen;
• kortademigheid, hoesten en/of piepende ademhaling;
• jeukende bultjes op de hand binnen 30 minuten na het dragen van de handschoenen;
• jeukende bultjes op de rest van het lichaam direct na het dragen van handschoenen;
• zwelling van de handen, oogleden, lippen of tong.

Heeft u dergelijke klachten op de werkplek, bij de tandarts of bij contact met rubberen producten (zoals ballonnen, condooms, elastiekjes), dan moet verder onderzoek naar latexallergie plaatsvinden.

Onderzoeken om latexallergie aan te tonen
De behandelend arts kan priktesten en/of bloedonderzoek doen.

Priktest
Bij de priktest krijgt de patiënt het allergeen als druppel op de huid aangebracht. Vervolgens prikt men met een naaldje door de druppel oppervlakkig door de huid. Het naaldje wordt verwijderd en de druppel weggehaald met een tissue. Na 15 minuten is er een beoordeling van de roodheid en de plaatselijke zwelling.

Bloedonderzoek
Voor het aantonen van allergische antistoffen gericht tegen latexeiwitten is ook bloedonderzoek mogelijk. Het voordeel van dit onderzoek is dat de patiënt niet hoeft te stoppen met medicijnen tegen allergie.

Gevolgen van een type I latexeiwitallergie
Bij hernieuwd contact met latex kunnen er bij mensen die allergisch zijn ernstige klachten optreden. Als bij u de diagnose latexallergie is gesteld, moet u elk contact met latex vermijden. Dit is dus elk contact met rubberen materialen. Het is belangrijk dat uw tandarts en huisarts op de hoogte zijn. Zij moeten voortaan non-latex handschoenen gebruiken bij uw behandeling. Uiteraard geldt dit ook voor behandelaars bij operatieve ingrepen, bevallingen en dergelijke. Belangrijk is vooral dat mensen in uw directe omgeving op de hoogte zijn van uw allergie voor latex.

Alarmpenning
U kunt een Witte Kruis Alarmpenning (voorheen Medic Alert) aanschaffen. Daarop staat vermeld dat u een type I natuurlatexallergie heeft.
Stichting Witte Kruis, telefoon 070-3631635, of http://www.whitecrossfoundation.org/nl

Voedselallergie
Door IgE kruisreactiviteit kunnen mensen met latexallergie soms een voedselallergie krijgen voor bepaalde voedingsmiddelen. Het is belangrijk dat u oplet bij het eten van tropische vruchten, zoals kiwi, banaan, avocado, papaja, mango en passievrucht. Als mensen met een latexallergie klachten krijgen bij het eten van dit soort voeding is verder onderzoek nodig evenals een behandeling voor voedselallergie. Heeft u een ernstige allergie waarbij u levensbedreigende klachten krijgt van latexeiwitten en/of voedingsmiddelen? Dan schrijft de behandelend arts u noodmedicatie voor in de vorm van een adrenaline auto-injector. U krijgt uitleg hoe u de injector moet gebruiken. Werkt u zelf met handschoenen, dan moet u non-latex handschoenen gebruiken. Collega’s moeten poedervrije handschoenen gebruiken omdat het latexeiwit via dit poeder in de lucht komt en u dit kunt inademen.
Ook condooms met latex mag u niet gebruiken. Er zijn non-latex producten op de Nederlandse markt, uw specialist kan u hierover verder informeren.

Type IV Allergie

Een type IV allergie is een contactallergie. Deze kan ontstaan na een langdurige blootstelling van maanden of jaren aan het betreffende allergeen. Dat is de stof die de allergische reactie uitlokt. Vooral de chemische toevoegingen aan het latexsap kunnen aanleiding geven tot plaatselijk contacteczeem. Als er eenmaal een contactallergie aanwezig is, ontstaan de klachten meestal uren tot dagen na het dragen van bijvoorbeeld rubberen handschoenen.
Deze klachten zijn:

• eczeem van de huid, met roodheid, jeuk, soms bultjes en blaasjes;
• jeukende bultjes of zwelling van oogleden, lippen of handen.

Plakproeven
Een methode om te onderzoeken of er sprake is van een allergie is met plakproeven (epicutane test). De patiënt krijgt pleisters op het bovenste deel van de rug. Deze pleisters bevatten allergenen. Na 48 uur en na 72 uur beoordeelt de arts de huid onder de pleisters om te zien welke reacties er zijn opgetreden, bijvoorbeeld kleine eczeemplekjes.

Gevolgen van een type IV contactallergie
Bij een contactallergie voor chemische toevoegingen van natuurlatex loopt de patiënt geen verhoogd risico bij tandheelkundige en operatieve ingrepen, oftewel alles waarbij met latexhandschoenen wordt gewerkt. Aangezien de patiënt geen allergische antistoffen heeft voor natuur-latex, bestaat er geen kans op een ernstige allergische complicatie tijdens dit soort ingrepen. Werkt u zelf met latexhandschoenen en heeft u handeczeem, dan is het belangrijk op zoek te gaan naar handschoenen zonder het allergeen waar u allergisch voor bent. Dit geldt voor alle patiënten uit beroepsgroepen die vaak in aanraking komen met het betreffende contactallergeen.

Heeft u behoefte aan meer informatie? Denkt u dat er bij u een latexovergevoeligheid bestaat? U kunt het beste contact opnemen met uw huisarts of met de allergoloog, als u al onder behandeling bent.