Een ileostoma is een kunstmatige uitgang van de dunne darm. Door de buikwand wordt een stukje dunne darm naar buiten gehaald en vastgehecht. Op deze manier wordt een nieuwe uitgang voor de ontlasting gemaakt. De ontlasting komt dus niet meer uit de anus naar buiten, maar uit de stoma. Bij het eendelige systeem vormen de huidplaat en het zakje een geheel. De WIS-consulenten (Verpleegkundig consulenten wond, incontinentie en stomazorg) leggen u uit hoe met dit eendelig systeem om te gaan
Voorbereiding
Wij raden u aan het volgende vooraf klaar te leggen
- Een op maat gemaakt systeem.
- Een afvalzakje.
- Vochtige gazen en droge gazen.
- Een mal (plastic kaartje waar precies de grootte van uw stoma uitgeknipt is).
- Een pen.
- een schaar.
Gebruik van het eendelig systeem
Het op maat maken van het eendelig systeem
Benodigdheden: schaar, pen en de mal.- Leg de huidplaat op tafel met de plastic beschermlaag naar boven.
- Leg de mal met de goede kant naar beneden op de huidplaat. Let op de boven- en onderaanduiding. De pijl geeft de bovenkant van de mal aan (↑).
- Teken langs de opening van de mal de opening van uw stoma af op de huidplaat.
- Zet de pijl aan de bovenkant op de beschermlaag.
- Knip de afgetekende opening uit de huidplaat en maak de rand van de opening met uw vinger glad. Let op dat u niet in het zakje knipt!
- Sluit het stomazakje aan de onderkant met het rolsysteem.
Het vervangen van het systeem
U gaat als volgt te werk
- Als het zakje ¼ of meer vol zit, moet u het eerst legen door de onderkant te openen.
- Trek voorzichtig met één hand de huidplaat los. Steun daarbij met de andere hand de huid. U kunt hierbij een vochtig gaasje gebruiken (kraanwater). Werk altijd van boven naar beneden.
- Leg een vochtig gaasje op de stoma om eventuele ontlasting op te vangen.
- Doe het vuile materiaal in het afvalzakje.
- Reinig de huid en de stoma met een vochtig gaasje.
- Dep huid en stoma droog met een droog gaasje.
- Verwijder de beschermlaag van het op maat gemaakte systeem.
- Pak de zijkanten van de huidplaat beet en buig de huidplaat licht, zodat de onderrand van de opening goed te zien is. Zit er een kijkvenster in het systeem, dan kunt u het stomazakje ook staand voor een spiegel (in de badkamer) aanbrengen.
- Bevestig het systeem van onder naar boven. Let op dat de pijl naar boven wijst. Zorg dat de onderrand goed aansluit en dat er zo min mogelijk plooien ontstaan.
- Druk het systeem door het zakje heen goed rond de stoma aan. Werk hierbij van binnen naar buiten. Controleer of het systeem goed vast zit.
Legen van het zakje
Om lekkage te voorkomen is het raadzaam het zakje te legen als het voor een derde deel is gevuld.Benodigdheden: vochtige en droge gazen, een afvalzakje.
U gaat als volgt te werk:
- Open het ileozakje aan de onderkant. Om opspatten van de ontlasting bij het legen te voorkomen, kunt u het best gaan zitten of hurken bij het toilet. U kunt ook toiletpapier in de WC-pot leggen.
- Na het legen reinigt u de onderkant van het zakje goed met vochtige en droge gazen.
- Hierna sluit u het zakje.
Aandachtspunten
Verzorging
- Een ileostoma produceert een grote hoeveelheid dunne ontlasting. Daarom adviseren wij u uw stomazakje ‘s morgens voordat u wat heeft gegeten of gedronken te verschonen. De stoma produceert dan nog niet zoveel ontlasting.
- U kunt zelf kiezen of u met of zonder opvangmateriaal onder de douche of in bad gaat. Het koolstoffilter moet worden afgeplakt met de sticker uit de doos.
- Haargroei onder de huidplaat kunt u met een scheermesje verwijderen. Het verwijderen van een huidplaat op een behaarde buik is erg pijnlijk en veroorzaakt huidirritatie.
- Gebruik geen zalven, oliën en dergelijke. Ze verminderen de plakkracht van de hulpmiddelen. U kunt wel, volgens instructie en indien voorgeschreven, Barrierecrème gebruiken.
- Gebruik geen sterk ontvettende middelen, reinigingsdoekjes of beschermende producten. Ze drogen de huid uit en kunnen op de lange duur juist huidirritatie geven.
- Controleer regelmatig of de mal nog wel passend is.
- Zorg dat u altijd opvangmateriaal bij u heeft, ook als u maar een uurtje van huis bent. Zo komt u niet voor onaangename verrassingen te staan.
- Zorg dat u altijd voldoende opvangmateriaal heeft voor een periode van twee weken. Dan bent u bij onvoorziene omstandigheden, zoals stagnatie van de bezorging, niet meteen onthand.
- Neem als u gaat reizen altijd een gedeelte van het opvangmateriaal als handbagage mee. Meer tips vindt u in het boekje Stoma en Reizen van de Nederlandse Stomavereniging.
Medicijngebruik
Medicamenten als tabletten, dragees of capsules kunnen onverwerkt met de ontlasting naar buiten komen. Bespreekt u dit met uw arts als u medicijnen voorgeschreven krijgt.
Verandering van vorm
Tot ongeveer drie maanden na het aanleggen kan uw stoma van vorm veranderen. Hierdoor kan ruimte ontstaan tussen stoma en huidplaat waardoor een randje buikhuid tussen stoma en huidplaat zichtbaar wordt. In dat geval moet de maatvoering van de mal die nodig is voor het aftekenen van de opening op de huidplaat worden aangepast. Dit kunt u zelf doen. Als u niet zeker bent of u het wel goed doet, kan de WIS-consulente dit voor u doen.
Bloeden
Uw stoma kan door aanraken wel eens wat bloeden. Hiervan hoeft u niet te schrikken, het komt wel vaker voor en stopt vanzelf. U kunt ook een nat gaasje met koud water op uw stoma leggen. Als het vaak gebeurt of als het bloedverlies langdurig is, maakt u een afspraak met uw WIS-consulente.
Huidirritatie en/of lekkage
- Controleer regelmatig of uw huid onder de huidplaat van het stomazakje niet rood ziet of geïrriteerd is. Is dit het geval, wacht dan niet, maar maak een afspraak op de poli bij de WIS-consulente. Als de mogelijke oorzaak duidelijk is, kan dit erger voorkomen.
- Controleer regelmatig als u het zakje verwijdert of er geen ontlasting onder de huidplaat zit. Als dat zo is, dan is er sprake van lekkage van ontlasting. Op termijn gaat hierdoor uw huid kapot en kan het stomazakje gaan loslaten. Maak een afspraak op de WIS-poli, zodat de WIS-consulent kan beoordelen of er aanpassingen nodig zijn met betrekking tot uw material. Lekkage van ontlasting hoort er niet bij!!!
High output ileostoma
De normale hoeveelheid ontlasting die wordt geproduceerd bij een ileostoma is circa 700 ml per 24 uur. Als u het idee hebt dat het meer is, raden wij u aan om gedurende 24 uur de hoeveelheid ontlasting te meten. Dit doet u door uw zakje te legen in een maatbeker en de hoeveelheid te noteren. Is het meer dan 1 liter per 24 uur, dan spreken we van een high output stoma. Het vochtverlies is dan te groot waardoor u kunt uitdrogen. Tekenen van uitdroging zijn bijvoorbeeld dorstgevoel, droge mond, hoofdpijn en een gevoel van algehele zwakte. Neemt u in dat geval contact op met de afdeling waar u opgenomen bent geweest.
Voeding
Tijdens uw opname krijgt u bezoek van de diëtiste. Zij bespreekt welke voeding voor u geschikt is. U krijgt hierover ook schriftelijke informatie.
Eventuele hulpmiddelen
.................................................................................................
...................................................................................................
.....................................................................................................
Contact
Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, neem dan gerust contact op met een van de stomaconsulenten. U kunt hen bereiken via onderstaande gegevens:
Stomacentrum Erasmus MC, 06 50 03 20 30
Bereikbaar van maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 16.00 uur.
E-mail: stomacentrum@erasmusmc.nl
Stomacentrum Erasmus MC, 06 50 03 20 30
Bereikbaar van maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 16.00 uur.
E-mail: stomacentrum@erasmusmc.nl
