Geven van cytostatica

Cytostatica worden over het algemeen via een bloedvat gegeven, maar er zijn ook cytostatica die via de mond (oraal) kunnen worden ingenomen. Cytostatica bevatten stoffen die nadelige gevolgen kunnen hebben bij onzorgvuldig gebruik. Omdat uw kind deze geneesmiddelen thuis gaat gebruiken, is het belangrijk dat u en uw kind zorgvuldig met deze geneesmiddelen omgaan en de werkwijze volgen zoals hieronder staat beschreven.

Oraal tablet of capsule

Stap voor stap
Wanneer uw kind zelf de tablet/capsule kan innemen, laat uw kind dan onderstaande zelf doen.

Belangrijk: het breken en fijnmalen van tabletten en het openen van capsules is niet toegestaan.

• verwijder verpakking van tablet en/of capsule (de verpakking mag bij het gewone afval).
• uw kind neemt de tablet/capsule in de mond en slikt deze door met vloeistof
• was uw handen
• maak het werkblad waarop de verpakking is geopend huishoudelijk schoon
• spoel het schoonmaakdoekje goed uit onder stromend water en doe het bij de was of gebruik een wegwerpdoekje

Moeilijkheden met slikken

Als uw kind de tablet of de capsule niet in zijn geheel kan doorslikken, kunt u het volgende doen:

• gebruik een beker van uw kind en een theelepeltje
• vul de beker met weinig, maar voldoende warme vloeistof, waarmee uw kind het cytostaticum wil innemen
• verwijder verpakking van tablet of capsule (de verpakking mag bij het gewone afval).
• doe de tablet of capsule rechtstreeks in de beker gevuld met warme vloeistof
• was uw handen
• laat de beker 30 tot 60 minuten staan op een veilige plaats waar het niet kan omvallen en niemand anders per ongeluk uit de beker kan drinken
• roer regelmatig met de theelepel door de vloeistof om het oplossen van de tablet of capsule te versnellen (laat het theelepeltje in de beker staan)
• wanneer de tablet of capsule is opgelost, kan uw kind de beker leegdrinken
• was de theelepel en de beker onder stromend water
• maak het werkblad waarop u gewerkt heeft huishoudelijk schoon
• spoel het schoonmaakdoekje goed uit onder stromend water en doe het bij de was of gebruik een wegwerpdoekje.

Via maagsonde of oraal via een spuit

Stap voor stap

Als uw kind een maagsonde heeft of de medicijnen via een spuit oraal in moet nemen.

• neem de zuiger uit een 10 of 20 ml spuit
• verwijder verpakking van tablet of capsule (de verpakking mag bij het gewone afval)
• stop de tablet of capsule daarna direct in zijn geheel in de spuit
• plaats de zuiger in de spuit en zuig 5-15 ml warm kraanwater op
• sluit de spuit af met het dopje
• was uw handen
• leg de spuit op een veilige plaats en laat de tablet of capsule ‘oplossen’. Dit duurt ongeveer 30 tot 60 minuten
• maak het werkblad waarop u gewerkt heeft huishoudelijk schoon
• spoel het schoonmaakdoekje goed uit onder stromend water en doe het bij de was of gebruik een wegwerpdoekje

Vervolg bij maagsonde

• als de tablet of capsule is opgelost, controleert u of de maagsonde goed zit. Hierna kunt u het cytostaticum geven op de gebruikelijke manier
• wanneer de spuit leeg is, spoelt u de maagsonde goed na met kraanwater met behulp van dezelfde of een nieuwe spuit
• de spuit(en) kunt u bij het gewone afval weggooien
• was uw handen na afloop

Vervolg bij orale inname

• als de tablet of capsule is opgelost, kunt u de medicijnen via de spuit oraal geven
• u doet de spuit rechtstreeks in de mond van uw kind en spuit deze leeg
• de spuit kunt u bij het gewone afval weggooien
• was uw handen na afloop

Drank

Soms komt het voor dat de apotheek het cytostaticum aflevert in de vorm van een drank. De voorkeur gaat uit naar drank in afgepaste vorm, in een spuit met een dopje erop en niet in een fles. U kunt dit overleggen met uw apotheker.

Stap voor stap: drank via een maagsonde

• controleer of de maagsonde goed zit
• verwijder het dopje van de spuit
• geef het cytostaticum op de gebruikelijke manier via de maagsonde
• wanneer de spuit leeg is, spoelt u de maagsonde goed na met kraanwater met behulp van dezelfde of een nieuwe spuit
• de spuit(en) kunt u bij het gewone afval weggooien
• was uw handen na afloop

Stap voor stap: orale inname van de drank (als uw kind de drank zelf kan doorslikken)

• verwijder het dopje van de spuit
• u doet de spuit rechtstreeks in de mond van uw kind en spuit deze leeg
• laat uw kind extra vloeistof drinken om de mond te spoelen
• u kunt het dopje en de lege spuit bij het gewone afval weggooien
• was uw handen na afloop

In de excreta (urine, ontlasting, zweet, speeksel en braaksel) kunnen nog sporen van cytostatica zitten. De medebewoners van uw kind hoeven zich hier in de thuissituatie niet persoonlijk tegen te beschermen. Het hangt van het soort cytostaticum af hoelang cytostatica na inname in het lichaam zit en uitgescheiden wordt. Over het algemeen gaan we uit van 7 dagen. Wanneer u zich houdt aan onderstaande richtlijnen, is de blootstelling aan cytostatica te verwaarlozen.

Wanneer uw kind continent (zindelijk) is

• laat uw kind zoveel mogelijk zittend (ook jongens) gebruik maken van hetzelfde toilet
• spoel het toilet door met gesloten deksel (als het toilet een deksel heeft)
• was uw handen na afloop

Uw kind is niet zindelijk

• na het verschonen van uw kind kunt u de luier of het incontinentiemateriaal weggooien bij het gewone afval
• was uw handen na het verschonen en opruimen

Mocht u nog vragen hebben, neemt u dan contact op met de behandelend arts van uw kind, de verpleegkundige of de apotheker.

Polikliniek oncologie, (010) 703 74 00.