Het Blaaskankercentrum is een initiatief van diverse disciplines binnen het Erasmus MC. In dit centrum werken (regionale) specialisten op het gebied van urologie, radiotherapie (bestraling), oncologie (kanker) en pathologie nauw samen.

Voorbereiding

Bent u verwezen vanuit een ander ziekenhuis, dan stuurt uw verwijzend uroloog uw gegevens naar het Blaaskankercentrum. Uw gegevens worden van tevoren bekeken door één van onze urologen.

• Als u bent verwezen vanuit een ander ziekenhuis kan het zijn dat de uroloog besluit om radiologische onderzoeken te herhalen die in het verwijzende ziekenhuis al zijn uitgevoerd.
• Is bij u nog geen CT-scan van de buik gemaakt, dan wordt dit onderzoek in het Erasmus MC gedaan. Voor de CT-scan moet uw nierfunctie in orde zijn, hiervoor wordt bloed bij u afgenomen.
• Als er nog geen longfoto is gemaakt dan wordt dit onderzoek in het Erasmus MC gedaan.
• Voor een optimale beoordeling van het weefsel worden de weefselstukjes die uit uw blaas zijn afgenomen nogmaals bekeken door de uro-patholoog. Ook – en vooral – wordt opnieuw bekeken of de diepere spierlaag door de tumor is aangetast.

Eerste gesprek (intake)

Tijdens uw eerste gesprek (intake) in het Blaaskankercentrum stelt één van onze urologen samen met u een behandelplan op. Er zijn verschillende behandelingen mogelijk (zie onder het kopje Behandeling).

• Komt u, naast een chirurgische behandeling, ook in aanmerking komt voor een behandeling met chemotherapie of bestraling, heeft u ook een gesprek met de medisch oncoloog of de radiotherapeut.
• Een gespecialiseerd verpleegkundige geeft u informatie over bijvoorbeeld urineafleidingen, urine-incontinentie en zelfcatheterisatie.
• Omdat veel behandelingen ook het seksueel functioneren kunnen beïnvloeden, kunt u wanneer u dit wenst een afspraak maken met de aan het Blaaskankercentrum verbonden seksuoloog.
• Als uw voedingstoestand door de vastgestelde kanker niet optimaal is, verwijst de uroloog of de oncologieverpleegkundige u voorafgaand aan de behandeling naar een diëtiste.

Aan het eind van de dag bespreekt de uroloog uw gegevens in een team dat bestaat uit meerdere urologen, medisch oncologen en bestralingsartsen. Tijdens dit overleg wordt het behandelplan bekeken, besproken en zo nodig aangepast.

Behandeling

Totale blaasverwijdering

In veel gevallen zal de blaas in zijn geheel moeten worden verwijderd. Dit is een grote operatie waarbij ook een urineafleiding (een uitgang voor de afvoer van urine) wordt gemaakt. Bovendien wordt bij de man ook de prostaat verwijderd en bij de vrouw de baarmoeder en een deel van de schede. De uroloog legt u het verschil uit tussen de verschillende urineafleidingen. Uiteindelijk besluit u in overleg met de uroloog welke urine-afleiding het beste bij u past. Op de polikliniek krijgt u uitleg en aanvullende informatie van de oncologieverpleegkundige, bestaande uit een aantal folders en een zorggids speciaal ontwikkeld voor patiënten met blaaskanker. U kunt de folders ook vinden op de website van het Erasmus MC onder het specialisme Urologie: Radicale verwijdering van de blaas, Urineafleiding volgens Bricker, Urine afleiding volgens Bricker, Urine afleiding via een Neo-blaas (blaas gemaakt van een stukje dunne darm).

Uitwendige bestraling

Als u in aanmerking komt voor uitwendige bestraling, krijgt u van de radiotherapeut uitleg over de techniek en andere aspecten van de behandeling. Op de website van het Erasmus MC vindt u meer informatie over bestraling.

Inwendige bestraling (brachytherapie) en gedeeltelijke verwijdering van de blaas (partiële cystectomie)

Dit is een gecombineerde behandeling van uitwendige voorbestraling, operatieve verwijdering van een deel van de blaas en het plaatsen van holle buisjes in de resterende blaas voor inwendige bestraling. De inwendige bestraling vindt plaats in de dagen aansluitend aan de operatie.

Deze behandeling kan alleen plaatsvinden als:

• er sprake is van één tumor, die bovendien niet te groot mag zijn.
• de tumor niet dicht bij de uitgang van de blaas gelegen is.
• er geen sprake is van een voorloperstadium van blaaskanker (carcinoma in situ).

Het bovenstaande is niet altijd eenvoudig te beoordelen. Het kan dan ook zijn dat er een kijkonderzoek (blaasspiegeling) wordt afgesproken. Dit onderzoek vindt plaats onder algehele narcose. Als bij dit kijkonderzoek blijkt dat de tumor geschikt is voor deze behandeling, kan het verdere behandeltraject in gang worden gezet.

Chemotherapie voorafgaand aan operatie (neoadjuvante chemotherapie)

Vaak wordt voorafgaand aan het verwijderen van de blaas een behandeling met chemotherapie gegeven. Uit studies is gebleken dat de combinatie van chemotherapie gevolgd door een operatie, meer overlevingswinst geeft op langere termijn. De chemotherapie zelf is echter een vrij zware behandeling met bijwerkingen. Voor u persoonlijk wordt bekeken of u deze behandeling aan kunt. Meestal bestaat deze chemotherapie uit vier kuren die om de drie weken worden gegeven.

De operatie wordt vier tot zes weken na afloop van de kuren ingepland. Gemiddeld zult u dus vier maanden na het starten van de chemotherapie geopereerd worden. Als u in aanmerking komt voor een voorbehandeling met chemotherapie bespreekt de medisch oncoloog het schema van de chemotherapie en de te verwachten bijwerkingen met u.

Controles

In het eerste jaar na uw behandeling vinden de controles meestal plaats in het Blaaskankercentrum van het Erasmus MC. U komt om de drie maanden ter controle waarbij het vaak nodig is om bloed af te nemen en foto's te maken. Als de blaas behouden is gebleven, worden de blaasspiegelingen herhaald. Na een jaar kan in overleg, en afhankelijk van de behandeling die u hebt ondergaan, worden besloten de controles in uw eigen ziekenhuis voort te zetten. Daarnaast komt u dan één keer per jaar in het Blaaskankercentrum ter controle.
Heeft u een urineafleiding, dan blijft u levenslang onder controle. Heeft u geen urineafleiding, dan blijft u minimaal tien jaar onder controle.

Meer informatie

Op het internet is veel informatie te vinden over kwaadaardige aandoeningen. Helaas is niet alle informatie even betrouwbaar. Wilt u aanvullende informatie op internet zoeken, dan bevelen wij u de volgende websites aan:

Erasmus MC

• Blaaskankercentrum
• Specialisme urologie
• Specialisme interne oncologie
• Specialisme radiotherapie

KWF Kankerbestrijding: www.kwf.nl

www.kanker.nl

Patiëntenvereniging blaaskanker en psychosociale ondersteuning voor mensen met kanker: www.blaasofnierkanker.nl

Over urologische aandoeningen: www.allesoverurologie.nl

Contact

Heeft u nog vragen, neemt u dan contact op met Joost Boormans, uroloog en contactpersoon van het Blaaskankercentrum:
telefoonnummer 06-144 269 75 of via e-mail: j.boormans@erasmusmc.nl

Voor meer informatie kunt u ook terecht bij een van de onderstaande secretariaten:

Secretariaat Urologie (010) 704 02 51
Secretariaat Interne Oncologie (010) 704 15 05
Secretariaat Radiotherapie (010) 704 15 07